Monety z czasów cesarstwa rzymskiego cieszą się dużą popularnością wśród miłośników numizmatyki. Są dość częstym znaleziskiem – natrafiano na nie podczas wykopalisk archeologicznych nie tylko na dawnym terenie Imperium, ale również w innych zakątkach świata i Europy, w tym w Polsce. Czym się wyróżniały i gdzie można je dzisiaj obejrzeć? Oto najważniejsze informacje.
Monety powstawały zarówno w okresie republiki, jak i cesarstwa rzymskiego – pierwsze zaczęto produkować mniej więcej w III w p.n.e. Jednak te z okresu republikańskiego to dość rzadkie znaleziska, zwłaszcza na obszarach poza Półwyspem Apenińskim. Za to brązowe, srebrne oraz złote monety z czasów cesarstwa można znaleźć, choćby prowadząc wykopaliska na terenie Polski. Dlatego polska numizmatyka wykazuje nimi spore zainteresowanie.
Jakie monety powstawały w czasach cesarstwa rzymskiego?
Zdecydowana większość monet z czasów imperium rzymskiego (mowa o monetach „państwowych”) to te, które na awersie mają wizerunek władcy – najczęściej głowę bądź popiersie panującego aktualnie cezara. To jednak nie wszystko. Na monety trafiały także wizerunki:
- następców tronu cesarskiego,
- kobiet z rodziny panującej,
- pośmiertne zmarłych władców, którzy zaliczani byli w poczet bogów (na takich monetach często pojawia się słowo DIVUS).
Rzadko pojawiały się też emisje „anonimowe” – monety, na których nie widniały wizerunki żadnych władców.
Warto przy tym pamiętać, że poza monetami państwowymi wybijane były również te „prowincjonalne” – najczęściej ze stopów brązu. Rzadziej były to srebrne monety. Prawo do ich wybijania zyskiwały np. mennice w miastach greckich należących do Rzymu oraz kolonie obywateli rzymskich. Dlatego wśród monet z okresu cesarstwa rzymskiego panuje duże zróżnicowanie, a każda z nich pozwala odkryć nową tajemnicę tego starożytnego imperium.
Gdzie oglądać monety z czasów cesarstwa rzymskiego?
Monety z czasów cesarstwa rzymskiego można podziwiać w kolekcji licznych muzeów na całym świecie. Najwięcej znaleźć ich można na terenach należących do dawnego imperium. Interesujące kolekcje czekają np. w Muzeum Archeologicznym w Neapolu (tu można zobaczyć numizmaty odkryte na terenie dawnych Pompejów – zniszczonych przez Wybuch Wezuwiusza), a także w muzeach w Rzymie.
A jeśli chcesz obejrzeć monety z czasów cesarstwa rzymskiego w Polsce, zajrzyj np. do:
- Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, do którego całkiem niedawno trafiła kolekcja monet rzymskich, m.in. z okresu panowania Nerona – przekazana przez celników;
- Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej, gdzie trafiły monety znalezione w gminie Drelów,
- Muzeum Ziemi Sandomierskiej w Sandomierzu – tu trafiły monety odkryte w Chmielowie Piaskowym,
- Muzeum Śląskiego w Katowicach – tu znajdują się m.in. cztery denary cesarzy Domicjana i Antonina Piusa oraz brązowy sesterc cesarza Hadriana – wykopane podczas prac prowadzonych w okolicach Raciborza,
- Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Ziemi Chełmskiej.
To tylko przykładowe muzea, w których możesz natrafić na zbiory z czasów rzymskich. Więcej informacji na ich temat szukaj m.in. w literaturze fachowej. Pamiętaj, że w kolekcjach muzealnych czekają również ciekawe monety kolekcjonerskie, a także złote medale i srebrne medale okolicznościowe. To również pasjonujące artefakty, którym warto się przyjrzeć bliżej.