Na wartość numizmatu składa się wiele czynników: jego stan, znaczenie historyczne, rzadkość, wygląd, zainteresowanie nim przez kolekcjonerów. Jednak wartość finansowa to nie wszystko, bo znacznie istotniejsza jest wartość historyczna. Co tak naprawdę oznacza i kiedy monety kolekcjonerskie lub medale ją nabywają?
Zgodnie z definicją numizmatyka to nauka pomocnicza historii. Jej głównym zadaniem jest badanie m. in. monet pod względem historycznym. Oznaczałoby to, że powinna zajmować się jedynie przedmiotami, pochodzącymi sprzed wielu lat, a przecież w skład numizmatów zaliczamy także współczesne emisje: złote monety czy srebrne medale. Świadczy to o tym, że wszystkie monety i medale mają wartość historyczną. Mniejszą lub większą, ale każdy z nich ma zapisaną historię, która jest jego największą wartością, nawet jeśli dany numizmat jest nowy. Przykładowo moneta z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości ma dużą wartość historyczną, ponieważ upamiętnia wyjątkowe wydarzenie nacechowane emocjami, opowiada historię i wiąże się z konkretnym zdarzeniem z przeszłości.
Kiedy moneta lub medal staje się zabytkiem?
Polska numizmatyka może poszczycić się wieloma okazami o bardzo dużej wartości historycznej. Bogata historia sprawia, że srebrne monety lub złote medale stały się świadkami wydarzeń. Numizmaty z minionych epok są pośrednikiem pomiędzy przeszłością a teraźniejszością, dostarczają informacje o dawnym życiu, kulturze i obyczajach. Numizmaty, w tym monety i medale, uznajemy jako zabytki, pod warunkiem, że są dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowią świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Jednak, jak powyżej ustaliliśmy, nie oznacza to, że numizmat nie będący zabytkiem nie może mieć wartości historycznej. W rzeczywistości to my ją nadajemy w zależności od poziomu sentymentu, emocji oraz wspomnień z przeszłości, z jakimi wiąże się dany okaz.
Historia zapisana w detalach
Stare monety i medale, ale także te współczesne, opowiadają historię. Szczególnie monety były bite z okazji jakiegoś wydarzenia politycznego, społecznego lub militarnego. Analiza numizmatu pozwala przenieść się kilkaset lat wstecz i wyobrazić sobie, jak rzeczywiście był używany. Wartość historyczna monet oraz medali to wartość wyjątkowa, bo nabywa się ją bez względu na wiek numizmatów. Także te współczesne mogą nieść ze sobą niezwykły zapis historii. To dlatego kolekcjonowanie takich przedmiotów, jak monety niesie ze sobą silny ładunek emocjonalny.
Im starsze, tym lepsze?
Niekoniecznie. Wielu kolekcjonerów ceni sobie stare monety ze względu na ich historię. Inni pasjonaci numizmatyki zwracają zaś większą uwagę na technikę wykonania monety, estetykę i detale oraz „temat przewodni”. Jest to kwestia indywidualnych preferencji, a co za tym idzie – nie można jednoznacznie stwierdzić, że stare monety są lepsze od nowych. Lepszymi zawsze będą te, które będą idealnie pasowały do kolekcji lub będą miały wartość sentymentalną, niezależnie od swojego wieku.