Napoleon Bonaparte to niewątpliwie jeden z najważniejszych władców XIX-wiecznej Europy. Przeszedł do historii głównie dzięki niezrównanemu talentowi taktycznemu i ogromnej charyzmie. Swoją polityczną drogę rozpoczął od kariery wojskowej. W 1804 roku mianował się Cesarzem Francuzów. Polacy znają go również jako jednego z bohaterów polskiego hymnu narodowego – to pod jego rozkazami służyły Legiony Polskie we Włoszech. Na początku XIX wieku władał Królestwem Włoch. Właśnie tam, w latach 1808-1814, zostały wyemitowane złote monety o nominale 20 lirów, których oryginalne egzemplarze znajdują się w ofercie Skarbnicy Narodowej.
Napoleon urodził się w mieście Ajaccio na Korsyce w rodzinie średniozamożnego adwokata o szlacheckich korzeniach. Wyróżniał się już jako dziecko – był poważny i skupiony, jego głównym zajęciem było przesiadywanie w bibliotece i czytanie ksiąg. Odbierał edukację w szkołach militarnych we Francji, następnie został przydzielony do służby w artylerii. W okresie rewolucji francuskiej zyskał ogromne uznanie za sprawą mistrzowskiego dowodzenia artylerią podczas oblężenia Tulonu. Kolejne sukcesy taktyczne pozwoliły mu szybko wspinać się po szczeblach kariery w armii. Pod koniec XVIII wieku objął dowództwo nad oddziałami francuskimi walczącymi z Austriakami w północnej Italii. Tam odnosił kolejne zwycięstwa. U jego boku walczył między innymi Jan Henryk Dąbrowski i dowodzone przez niego Legiony Polskie.
W listopadzie 1799 roku, korzystając z niestabilnej sytuacji politycznej we Francji, Napoleon popierany przez część armii wraz z grupą polityków dokonał zamachu stanu. Objął wówczas tymczasową władzę jako konsul i przystąpił do wdrażania licznych reform. W 1804 roku, chcąc umocnić swoją władzę, zorganizował ogólnopaństwowy plebiscyt, po którym 2 grudnia koronował się na Cesarza Francuzów. Tytułem tym chciał podkreślić swoją jedność z ludnością Francji. W maju 1805 roku koronował się natomiast na Króla Włoch. W tym czasie armia francuska nieprzerwanie prowadziła kampanie wojskowe w całej Europie.
Liczne sukcesy militarne pozwoliły na powiększenie terytorium Francji do 750 tys. kilometrów kwadratowych – od Morza Północnego po Bałkany. Zgubę przyniosła Napoleonowi dopiero zbyt daleka ekspansja na wschód – w 1812 roku podczas kampanii moskiewskiej żołnierzy francuskich zdziesiątkowała rosyjska zima. Kolejną ogromną klęskę Napoleon poniósł w październiku 1813 roku w tzw. Bitwie Narodów pod Lipskiem. Po niej wiosną 1814 roku rozpoczęła się rosyjska okupacja Paryża, która zmusiła Napoleona do abdykacji. Został zesłany na Elbę, skąd jednak uciekł w lutym 1815 roku. Na początku marca powrócił do Francji – wówczas rozpoczęło się tzw. 100 dni Napoleona, podczas których próbował on odzyskać wpływy w Europie. Ostateczną klęskę przyniosła mu jednak przegrana z wojskami brytyjsko-prusko-niderlandzkimi 18 czerwca 1815 roku pod Waterloo. Była to ostatnia bitwa epoki wojen napoleońskich, po której sam Bonaparte został zesłany na Wyspę św. Heleny, gdzie zmarł sześć lat później.
Napoleon Bonaparte bez wątpienia należy do największych polityków i strategów wojskowych w historii Francji. Równie kontrowersyjny co genialny, uczynił Republikę Francuską jednym z najpotężniejszych państw XIX-wiecznej Europy. Nie dziwi więc fakt, że oficjalne monety z jego wizerunkiem rozpalają wyobraźnię kolekcjonerów z całego świata. Tradycja emitowania złotych monet przez władców francuskich sięga XIII wieku. Na początku XIX wieku Napoleon jako cesarz Francji oraz król Włoch emitował we Francji złote monety o nominale 20 franków oraz ich włoskie odpowiedniki o nominale 20 lirów. Monety włoskie odpowiadały tym samym standardom wagowym co francuskie, dlatego były chętnie przyjmowane na terenie obu państw.
Złote monety napoleońskie z lat 1808-1814 to bardzo poszukiwane okazy XIX-wiecznej europejskiej numizmatyki. Zostały wybite w cennym złocie próby 999/1000. Posiadają średnicę 21 mm i masę około 6,45 g. Awers monety przedstawia portret Napoleona Bonaparte z profilu otoczony napisem: NAPOLEONE IMPERATORE E RE (Napoleon imperator i król) . Poniżej znajduje się rok emisji wraz z literą M, która oznacza Mediolan. Na rewersie mieści się wizerunek orła z tarczą herbową oraz napis: REGNO D’ITALIA , czyli Królestwo Włoch. Umieszczono tam także oznaczenie nominału – 20 lirów. Krawędź numizmatu zdobi napis: DIO PROTEGGE L’ITALIA (Bóg ochrania Włochy).
*****
Skarbnica Narodowa w mediach społecznościowych – kliknij i dowiedz się więcej:
