Matka Boska to postać, której roli w polskiej tradycji i kulturze nie można przecenić. Jej wizerunek przez wieki był jednym z najważniejszych symboli – często niosących nadzieję i pocieszenie. To jedna z największych świętości dla wielu Polaków. Przyjrzyjmy się bliżej ikonicznym wizerunkom Matki Boskiej w Polsce oraz kolekcjom medali okolicznościowych, które do nich nawiązują.
Historia najważniejszej polskiej ikony – Matki Boskiej Częstochowskiej
Ikona Matki Boskiej Częstochowskiej jest bez wątpienia najważniejszą spośród wszystkich świętych wizerunków w naszym kraju, a sama Częstochowa to najistotniejsze sanktuarium w Polsce.
Sam obraz, który doskonale zna chyba każdy, jest ikoną prezentującą wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus. Sama historia tego wizerunku jest owiana legendą. Przez wieki twierdzono, że obraz, przez wielu uznawany za cudowny, został namalowany przez samego św. Łukasza Apostoła, a nawet że powstał w Wieczerniku, a więc miejscu odbycia się Ostatniej Wieczerzy. Wersja historyczna mówi o tym, że obraz powstał w XIV wieku, a jego autorem najprawdopodobniej był Włoch.
To, co wiemy na pewno, to że ów obraz został podarowany przez księcia Władysława Opolczyka nowo przybyłym do Polski w Węgier zakonnikom – paulinom, do ufundowanego przez siebie klasztoru na wzgórzu obok starej Częstochowy. Stoi więc on u podstaw powstania Jasnej Góry.
Obraz został skradziony i uszkodzony podczas napadu rabunkowego na Klasztor, dokonanego w XV wieku. Po odzyskaniu, został odrestaurowany na dworze Władysława Jagiełły (co ciekawe, z oryginalnego obrazu pozostało prawdopodobnie tylko drewniane podobrazie). To zadane mu „obrażenia” są odpowiedzialne za charakterystyczne blizny na twarzy Maryi, a malunek jest tylko wierną kopią oryginału. Obraz przez wielu był uznawany za cudowny, a kronikarze opisują liczne przypadki uzdrowień. Pewne jest jedno: po dziś dzień to jeden z najważniejszych symboli polskiego chrześcijaństwa.
Nie tylko w Częstochowie, czyli inne polskie ikony Matki Boskiej
Chociaż wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej jest znany najlepiej ze wszystkich w Polsce, to nie jedyny, który niesie za sobą ogromną wartość symboliczną. Można jeszcze wymienić co najmniej kilka wizerunków podobnej rangi. O jakich mowa?
Pierwszym, znanym choćby z inwokacji „Pana Tadeusza”, jest Matka Boska Ostrobramska, której obraz znajduje się w katedrze w Wilnie. Chociaż dzisiaj to miasto jest stolicą Litwy, w dawnych czasach było częścią ziem Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Sam wizerunek pochodzi z XVII wieku.
Na terenach obecnie mieszczących się w granicach Polski warto wymienić:
- Matkę Boską Licheńską, nazywaną Bolesną Królową Polski – obraz pochodzący z drugiej połowy XVIII wieku znajduje się w sanktuarium w Licheniu. W 1967 roku został ukoronowany koroną papieską.
- Matkę Boską Kalwaryjską – charakterystyczny wizerunek powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XVII wieku i jest również otoczony kultem.
Każdy z tych wizerunków jest unikalny i niesie za sobą określoną, wyjątkową symbolikę.
Odkryj kolekcję „Najpiękniejsze Polskie Madonny”
Wizerunki Matki Boskiej ważne dla Polski i Polaków niejednokrotnie były inspiracją dla artystów. Teraz możesz je odkryć w serii wyjątkowych numizmatów upamiętniających kultowe ikony. To kolekcja „Najpiękniejsze Polskie Madonny” przygotowana przez Skarbnicę Narodową. W jej ramach będą się ukazywać sztabki kolekcjonerskie platerowane czystym złotem, w których, przy pomocy tampodruku, umieszczono repliki najważniejszych obrazów Matki Boskiej w Polsce. Każda sztabka ma ściśle limitowany nakład – 9000 egzemplarzy, przez co to nie lada gratka dla kolekcjonerów. Ci, którzy zbiorą całą serię, otrzymają również imienne Świadectwo Własności. Warto więc przyjrzeć się bliżej tej kolekcji.
Zobacz więcej: https://www.skarbnicanarodowa.pl/polska-numizmatyka